Makula dejenerasyonu olarak da bilinen sarı nokta (sarı benek) hastalığı, gelişmiş ülkelerde 65 yaş üstü bireylerde merkezi (santral) görme kaybının en önemli nedenidir. Toplumda gözlenme sıklığı, %1.2 ile 1.7 arasındadır. Yapılan bir çalışmaya göre sarı nokta hastalığının görülme sıklığı, 55 yaş üstü bireyler için %3.4 olarak rapor edilmiş ve yaş ilerledikçe bu oranın her 5 yaşta %1.22 artığı bildirilmiştir.
Sarı Nokta Hastalığı (Makuladejenerans)
Makula; sarı nokta da denilen ve keskin görmeden sorumlu retina tabakasının ortasında bulunan küçük bir alandır. 5 mm çapında olmasına rağmen merkezi görmeden sorumludur. Bu alanda, ışığı algılayan fotoreseptör hücreleri yoğun olarak bulunmaktadır. Yine bu alan detayların da görülmesini sağlar. Örneğin; iğneden iplik geçirmek ya da okumak gibi işler makula sayesinde gerçekleşir. Makula iyi çalışmadığı zaman bakılan alan bulanık ve karanlık gözlenir.
Kuru makula dejenerasyonu ya da kuru sarı nokta hastalığı, bu hastalığının en sık gözlenen tipidir. Kuru sarı nokta hastalığı bazen bir gözde başlayıp daha sonra diğer gözde de ortaya çıkabilir. Tek göz etkilendiği zaman beyin diğer gözden aldığı bilgiyi işleyeceği için görüş fazla etkilenmez.
Göz içi enjeksiyonları nasıl yapılır?
İhtiyacınız varsa, bir ilacı damla damla uyuşturmak ve işlemden rahatsızlığı en aza indirmek için gözün içine konulacaktır. Enfeksiyon riskini azaltmak için göz iyot çözeltisiyle dikkatlice temizlenir. Enjeksiyon, gözün ön kısmına yakın olan beyaz kısımdan (sklera) göze giren küçük bir iğne kullanılarak yapılır.
Sarı nokta hastalığının belirtileri nelerdir?
Kuru sarı benek hastalığında belirtiler yavaş yavaş ve acısız ortaya çıkıp ilerler. Yaş sarı benek hastalığında ise görme kaybı çok hızlı ilerler.
Belirtiler aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
· Görsel bozulma, örneğin düz çizgilerin eğri gibi gözükmesi
· Bir gözde ya da iki gözde birden merkezi görme kaybı
· Okuma ya da ince detaylı bir iş yaparken daha fazla ışığa ihtiyaç duyulması
· Loş ortamlara daha zor adapte olma; özellikle az ışıklandırılmış restoran ya da ortamlara girdiklerinde ortama alışamama
· Basılı kelimeleri okurken artan bulanıklık
· Düşük renk yoğunluğu ya da parlaklığı
· Yüzleri tanımada güçlük
Sarı nokta hastalığının tedavileri nelerdir?
10 yıl öncesine kadar yaş tipteki sarı nokta hastalığında hastalarda bulunan anormal damar ya da kılcal damar büyümeleri lazer ile tedavi ediliyordu. Bununla birlikte, bu tedaviler en iyi ihtimalle hastalığın ilerlemesini yavaşlatıyordu, fakat vizyonda herhangi bir iyileşme sağlamıyordu.
Son 10 yıl içerisinde geliştirilen vasküler endotel büyüme faktörü (VEGF) inhibitörleri, yaş tipteki sarı nokta hastalarına büyük fayda sağladı. Göz içi enjeksiyonları ile hastaya uygulanan ilacın, yaş sarı nokta hastalarının hemen hemen hepsinde, görüşü stabilize ettiği gösterilmiştir. Bununla beraber, birçok hastanın görme keskinliğinde önemli bir iyileşme sağlamaktadır.
Kuru tip sarı nokta hastalığında göz içi ilaç enjeksiyonları uygulanmaz. Kuru tipteki sarı nokta hastalığının ilerlemesini yavaşlatmak için bu bölgeyi besleyecek ve rejenerasyonunu sağlayacak diyet ve besin destekleri önerilir.
